Οι οικογενειακές αξίες μάς καθορίζουν: Η σημασία τους και πώς διατηρούνται σε μοντέρνους καιρούς

Ανθή Μιμηγιάννη
Οι οικογενειακές αξίες μάς καθορίζουν: Η σημασία τους και πώς διατηρούνται σε μοντέρνους καιρούς
Pexels

Διεθνής Ημέρα Οικογένειας: Οι 7 πανίσχυρες αξίες για πανίσχυρες οικογένειες και πώς οφείλουμε να τις κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές. 

Οι αξίες είναι τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά που δίνουν νόημα στα κοινωνικοπολιτισμικά στοιχεία της κοινωνίας. Οτιδήποτε είναι χρήσιμο για ένα άτομο και μια ομάδα, οτιδήποτε είναι απαραίτητο για ένα άτομο και μια ομάδα ή οτιδήποτε κληροδοτείται σε ένα άτομο ή μια ομάδα αποτελεί αξία.

Τα άτομα μαθαίνουν να διακρίνουν μεταξύ «του καλού και του κακού» και μεταξύ «του σωστού και του λάθους» μέσα από τους κοινωνικούς κανόνες, τα έθιμα και τις παραδόσεις- και έτσι μαθαίνουν να έχουν μια βασική γραμμή παράλληλα με τις δικές τους ηθικές αξίες. Αυτή η βασική γραμμή αποτελεί ένα σύνολο πεποιθήσεων και αντιλήψεων.

Οι οικογενειακές αξίες δίνουν σημασία και νόημα σε ολόκληρο τον πολιτισμό και την κοινωνία

Αυτό που συγκροτεί μια κοινωνία, η οποία σχηματίζεται από τη συγκέντρωση ανθρώπων, είναι ένα σύνολο συλλογικών αξιών. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν διαφορετικοί ορισμοί και προσεγγίσεις σχετικά με την έννοια της αξίας στον τομέα των κοινωνικών επιστημών, η αξία ορίζεται ως μια μόνιμη εκτίμηση και πρότυπο που εσωτερικεύεται από το άτομο μέσω της αλληλεπίδρασής του με το περιβάλλον κατά τη διαδικασία της κοινωνικοποίησης.

Είναι στη σύγχρονη εποχή επαναστατική πράξη η δημιουργία οικογένειας; Η ψυχολόγος Έφη Σίκαλη απαντά

Οι οικογενειακές αξίες είναι αυτές που ενώνουν μια οικογένεια, δίνοντάς της μια αίσθηση ενότητας και νόημα στη ζωή. Αυτές είναι κοινές πεποιθήσεις, αρχές και κανόνες, που καθοδηγούν τη συμπεριφορά των μελών της οικογένειας και καθορίζουν τη στάση τους απέναντι στον κόσμο.

pexels-elly-fairytale-3807188.jpg

7 βασικές αξίες για πανίσχυρες οικογένειες

Ποιες είναι οι όμως οι βασικότερες οικογενειακές αξίες; Οι κατευθυντήριες αρχές που δημιουργεί η κάθε οικογένεια εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως η κουλτούρα, η προσωπικότητα, η φυλή και η θρησκεία. Όμως υπάρχει μια κοινή συμφωνία όταν μιλάμε για αξίες που συνοδεύουν την ηθική και τον πολιτισμό.

Ακολουθούν 7 βασικά παραδείγματα οικογενειακών αξιών:

Ενσυναίσθηση: Αντιμετωπίζουμε τον κόσμο με συμπόνια και κατανόηση. Μέσα στην οικογένεια, μπορούμε να μάθουμε και να ασκήσουμε την ευγένεια λαμβάνοντας υπόψη τα συναισθήματα των άλλων μελών και προσπαθώντας να κατανοήσουμε τις απόψεις τους. Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν ενσυναίσθηση ενθαρρύνοντάς τα να μιλούν για τα συναισθήματά τους, υποδεικνύοντας το μοίρασμα με τους άλλους και συμμετέχοντας σε εθελοντικές δραστηριότητες.

Ειλικρίνεια: Δεν είναι πάντα εύκολο να λέμε την αλήθεια, αλλά είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών της οικογένειας. Μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά την ειλικρίνεια εξηγώντας τις συνέπειες των ψεμάτων, διαμορφώνοντας πρότυπα ηθικής συμπεριφοράς και μην τα τιμωρούμε επειδή λένε την αλήθεια.

Ποιοτικός οικογενειακός χρόνος: Οι κοινές δραστηριότητες βοηθούν τα μέλη της οικογένειας να συνδεθούν με κοινά ενδιαφέροντα. Ποιοτικός χρόνος σημαίνει προτεραιότητα στο να περνάνε χρόνο με τα άμεσα και τα ευρύτερα μέλη της οικογένειας όποτε είναι δυνατόν. Ο ποιοτικός οικογενειακός χρόνος περιλαμβάνει το μαγείρεμα, την εξερεύνηση μιας νέας πόλης, την πεζοπορία, την πρόσκληση των μελών της ευρύτερης οικογένειας να μοιραστούν τα νέα τους ή την παρακολούθηση μιας ταινίας. Άπειρα τα παραδείγματα.

Αγάπη: Βαθιά στοργή και προσκόλληση κρατούν τις οικογένειες ενωμένες. Απλοί τρόποι για να δείξουμε την αγάπη μας για την οικογένειά μες περιλαμβάνουν το να τους κάνουμε μικρά αλλά προσεγμένα δώρα, να τους προσφέρουμε σωματική στοργή με τη σημαντικότατη αγκαλιά και με το να εκφράζουμε λεκτικά τα συναισθήματά μας.

Πίστη: Οι οικογένειες πρέπει να αλληλοϋποστηρίζονται σε δύσκολες στιγμές και να μην βλάπτουν σκόπιμα ο ένας τον άλλον. Μπορούμε να προωθήσουμε την οικογενειακή αφοσίωση ενθαρρύνοντας τα μέλη να μοιράζονται τα συναισθήματά τους, να μην τα ντροπιάζουμε για τα λάθη τους και καθιστώντας τη φροντίδα της οικογένειας προτεραιότητα.

Επιμονή: Η κάθε οικογένεια θα αντιμετωπίσει πολλές σύνθετες προκλήσεις κατά τη διάρκεια των ετών. Μπορούμε να αναπτύξουμε ανθεκτικότητα δημιουργώντας κοινούς στόχους, ασκώντας αυτοφροντίδα και συνεργαζόμενοι για να ξεπεράσουμε τα εμπόδια.

Σεβασμός: Το να αντιμετωπίζουμε τα μέλη της οικογένειάς μας και τους άλλους ανθρώπους με προσοχή και ευγένεια. Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν σεβασμό αποθαρρύνοντας την ασεβή συμπεριφορά, θέτοντας όρια και διδάσκοντας ευγενικούς τρόπους.

Αυτές οι επτά οικογενειακές αξίες μπορούν να χρησιμεύσουν ως χρήσιμο σημείο εκκίνησης για την ανάπτυξη των κοινών πεποιθήσεων και ηθών.

We are family! 5 αλήθειες για τη σημασία που έχει η οικογένειά σου στη ζωή σου

Η σημασία των οικογενειακών αξιών και ο τρόπος διαμόρφωσής τους

Οι οικογενειακές αξίες είναι πολύ σημαντικές για τα παιδιά γιατί παρέχουν μια αίσθηση ταυτότητας, σκοπού και ανήκειν. Λειτουργούν επίσης ως οδηγός και δημιουργούν το πλαίσιο που είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού.

Πρακτικά βήματα για την ανάπτυξη οικογενειακών αξιών:

Η μετάδοση των οικογενειακών αξιών στα παιδιά και στα άλλα μέλη απαιτεί αφοσίωση και χρόνο. Ακολουθούν μερικές στρατηγικές που μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει για να διδάξει τις οικογενειακές αξίες:

  • Να αναγνωρίσει και να ζητήσει συγγνώμη όταν κάνει λάθη.
  • Να είναι ένα θετικό πρότυπο.
  • Να δημιουργήσει από κοινού μαζί με τα μέλη της οικογένειας μια λίστα αξιών.
  • Να συζητάει γιατί οι αξίες είναι σημαντικές για εκείνον και τα άλλα μέλη της οικογένειας.
  • Να δίνει ως γονιός στα παιδιά τη δυνατότητα να παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις.
  • Να επιβραβεύει το παιδί όταν επιδεικνύει μια οικογενειακή αξία, όπως η ενσυναίσθηση ή ο σεβασμός.
  • Να δείχνει στοργή για τα μέλη της οικογένειας με τις πράξεις και τα λόγια του.
  • Να μιλάει για δύσκολες καταστάσεις που συμβαίνουν στον κόσμο και να ζητάει από τα παιδιά του να σκεφτούν πώς θα αντιδρούσαν με βάση τις οικογενειακές τους αξίες.
  • Να λειτουργούν ως ομάδα οικογενειακά.
pexels-vlada-karpovich-4609049.jpg

Δημιουργία και διατήρηση των οικογενειακών αξιών στον σύγχρονο κόσμο

Όχι λιγότερο σημαντικό από τη δημιουργία νέων παραδόσεων και αξιών που εξαρτώνται από την κάθε οικογένεια είναι σαφέστατα η διατήρηση των υφιστάμενων οικογενειακών αξιών που προαναφέραμε. Και ειδικότερα στη σύγχρονη εποχή όπου υποτιμάται η έννοια της οικογένειας.

Η λεγόμενη μετάδοση της εμπειρίας από γενιά σε γενιά με τη μορφή ορισμένων κανόνων, κατευθυντήριων γραμμών και κανόνων συμπεριφοράς είναι πολύ σημαντική. Με αυτόν τον τρόπο διατηρείται αυτή η αόρατη σύνδεση μεταξύ των γενεών, που γίνεται πνευματικό στήριγμα για το παιδί.

Επιπλέον, κατά τη διαδικασία εισαγωγής νέων αξιών και παραδόσεων, αργά ή γρήγορα τα παιδιά ενδιαφέρονται σχετικά με το ποιες άλλες παραδόσεις καθόρισαν την οικογένεια. Εξάλλου, συνειδητοποιούν ότι όπως τους διδάσκει τις αξίες ένας γονιός τώρα, κάποτε τις διδάχθηκαν οι ίδιοι. Μια τέτοια αλληλεπίδραση μεταξύ γονέων και παιδιών επιβεβαιώνει την αξία των οικογενειακών παραδόσεων και ενθαρρύνει τα παιδιά να τις αναζητήσουν και να τις μάθουν.

Έτσι, οι οικογενειακές αξίες συμβάλλουν στη δημιουργία ενός θετικού οικογενειακού κλίματος, ενώνουν τις γενιές και κληροδοτούν σημαντικές ηθικές ιδιότητες στα παιδιά. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε όλα αυτά, καλλιεργώντας το αίσθημα υπερηφάνειας στην οικογένεια του παιδιού από μικρή ηλικία.

Η Αμάντα Μανωλάκου μιλά για τη μάχη που κερδίζει καθημερινά με όπλο την αγάπη της οικογένειάς της

pexels-fotios-photos-1909015.jpg

Η σημασία της πίστης στον θεσμό

Τα ζευγάρια στη Δύση αρχίζουν να θεωρούν τον γάμο ως την ιδανική κατάληξή τους σχεδόν από τη στιγμή που αρχίζουν να βγαίνουν ραντεβού: να είναι σταθερά μαζί, να ανταλλάσσουν όρκους πίστης ή οτιδήποτε άλλο. Χρειάζεται πραγματική υπομονή και πείσμα για να δημιουργήσουν κάτι τόσο όμορφο μαζί: την οικογένεια.

Σαφέστατα, υπάρχουν άνθρωποι στους οποίους η ελευθερία που δεν συνεπάγεται δέσμευση είναι η ουσία της ζωής, και κάποια στιγμή πρέπει να κάνουν την επιλογή: Αξίζει η επιθυμία της αίσθησης του «ανήκειν» και αν ναι, γιατί; Είναι αυτή η σχέση, με ό,τι συνεπάγεται, από μόνη της κάτι πολύτιμο; Και αυτά τα ερωτήματα είναι απολύτως λογικά και μάλιστα είναι εκείνα που τελικά δημιουργούν συνειδητοποιημένες σχέσεις και μετέπειτα ευτυχισμένες οικογένειες.

Γιατί παντρευόμαστε;

Ο γάμος δεν είναι ούτε στέρηση της ελευθερίας, ούτε σύμβαση σε ένα χαρτί και δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται έτσι. Παντρευόμαστε για να κάνουμε τους εαυτούς μας ευτυχισμένους. Να μοιραστούμε.

Όσο για το τί είναι ευτυχία σε μια σχέση;

Η ευτυχία είναι ένα τεστ πολλαπλών επιλογών: συντροφιά, παιδιά, ερωτική ζωή, σπίτι, καλή υγεία, ελευθερία να κάνουμε όνειρα με τον άνθρωπο που επιλέξαμε και να προοδεύσουμε μαζί του. Να νιώσουμε οικειότητα. Και η πρώτη προϋπόθεση της οικειότητας είναι η ειλικρίνεια. Ευτυχία είναι η εμπειρία του πώς να εκφράζουμε την αγάπη. Είναι η υποστήριξη, η τρυφερότητα, η υπομονή, η υπευθυνότητα, η καλοσύνη. Αυτά δεν είναι διαπραγματευτικά χαρτιά. Όταν χρησιμοποιούνται με αυτόν τον τρόπο, χάνουν την ουσία τους.

Ο γάμος και οικειότητα στη σύγχρονη εποχή λειτουργούν ως αντισταθμιστική δύναμη ενάντια στη χαοτική απομόνωση που προωθεί η έκπτωση αξιών και η υποτίμηση της οικογένειας. Αν μπορούμε να μοιραστούμε τη ζωή μας και να καταλάβουμε ότι και οι δύο ωφελούμαστε, τότε μπορούμε να μοιραστούμε τις ίδιες αξίες μετέπειτα με τα παιδιά μας τα οποία με τη σειρά τους θα κληροδοτήσουν τις ίδιες αξίες στα δικά τους παιδιά.

Και ναι: είναι στο χέρι μας να οικοδομήσουμε ένα δίκτυο που μας υπενθυμίζει ξανά και ξανά ότι η οικογένεια είναι το ίδιο το βασικό υλικό της ζωής, της ελευθερίας και της επιδίωξης της ευτυχίας.

IMG_6692.jpeg

Η Διεθνής Ημέρα της Οικογένειας καθιερώθηκε το 1993 με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (A/RES/47/237) και εορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Μαΐου. Ο ετήσιος αυτός εορτασμός αντανακλά τη σπουδαιότητα που αποδίδει η διεθνής κοινότητα στην οικογένεια ως βασικό κύτταρο της κοινωνίας.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 2024